Η επίδραση του ήλιου στη ζωή μας είναι καταλυτική, τόσο στη βιοχημεία του οργανισμού όσο και στη διάθεσή μας. Ο ήλιος όμως εκτός από πηγή ζωής μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην υγεία μας και ειδικά στα μάτια και στο δέρμα μας.
Η ηλιακή ακτινοβολία διακρίνεται σε τρεις κύριες κατηγορίες:
- Την υπεριώδη, που αποτελεί περίπου το 8%,
- την ορατή, που αποτελεί το 50% και
- την υπέρυθρη, που αποτελεί το 42% της συνολικής ηλιακής ακτινοβολίας.
Πώς φτάνει το φως από τον ήλιο στα μάτια μας
1. Κοιτώντας απευθείας.
2. Διασκορπίζεται από τον ουρανό.
3. Μέσω αντανάκλασης, τόσο από αντικείμενα όσο και από το έδαφος.
Η έκθεσή μας στον ήλιο, ενώ στο δέρμα έχει άμεσες επιπτώσεις, στα μάτια μας χρειάζεται να περάσουν χρόνια, ή και δεκαετίες, για να διαπιστωθεί το κακό που έγινε, γιατί οι συνέπειες για την οφθαλμική υγεία είναι αθροιστικές, με μία μοναδική εξαίρεση την ηλιακή κερατίτιδα (φωτοκερατίτιδα).
Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει μήκος κύματος μεταξύ 190 και 380 νανομέτρων και διακρίνεται σε:
- UVC (190-290nm) ακτινοβολία. Απορροφάται από τη στρατόσφαιρα και την ατμόσφαιρα.
- UVB (290-315nm) ακτινοβολία. Αυξάνεται με το υψόμετρο κατά 5% ανά 1.000 πόδια. Είναι μεγαλύτερης έντασης μεταξύ 10π.μ.-2μ.μ. Κάθε 1% αραίωσης του στρώματος του όζοντος στην ατμόσφαιρα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση κατά 2% της UVB και 4%-6% των καρκινωμάτων.
- UVA (315-380nm) ακτινοβολία. Συνδέεται με τη γήρανση και τη βιολογική καταστροφή των ιστών. Δε φιλτράρεται από τα σύννεφα ούτε από το νερό και από τα τζάμια. Εισχωρεί βαθιά στα μάτια και στο δέρμα.
Οι περίοδοι με την υψηλότερη υπεριώδη ακτινοβολία είναι μεταξύ 10π.μ.-4μ.μ., αλλά την άνοιξη και το καλοκαίρι η υπεριώδης ακτινοβολία κατά τις πρώτες πρωινές ώρες είναι διπλάσια από τις ώρες της κορύφωσης.
Πώς επηρεάζει η υπεριώδης ακτινοβολία τα μάτια και την όρασή μας
1. Βλάπτει τα βλέφαρα προκαλώντας δερματοχάλαση, αλλά και μελάνωμα.
2. Δημιουργεί πτερύγιο, ένα σαρκώδες μόρφωμα που εισβάλλει στον κερατοειδή.
3. Δημιουργεί στεάτιο, μια υποκίτρινη πλάκα στον επιπεφυκότα.
4. Φωτοκερατίτιδα, έλκος στον κερατοειδή χιτώνα.
5. Ελαχιστοποιεί την έκκριση δακρύου.
6. Επιταχύνει την πρεσβυωπία και την εμφάνιση καταρράκτη.
7. Επιδεινώνει την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
8. Μπορεί να δημιουργήσει μελάνωμα στο χοριοειδή χιτώνα.
Ποιες είναι οι πιο ευπαθείς ομάδες στην υπεριώδη ακτινοβολία
- Τα παιδιά, γιατί έχουν μεγαλύτερη σε διάμετρο κόρη και διαυγέστερο φακό.
- Όσοι έχουν κάνει διαθλαστικές επεμβάσεις.
- Όσοι έχουν καταρράκτη ή έχουν χειρουργηθεί για καταρράκτη.
- Όσοι έχουν γλαύκωμα, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ανιριδία, αλφισμό, μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, αφακία και φωτοφοβία.
Γυαλιά ηλίου
Τα πρώτα απορροφητικά γυαλιά ηλίου κατασκευάστηκαν το 1870. Η κατάλληλη επιλογή φακού και σκελετού γυαλιών ηλίου βοηθά στην αποφυγή της φωτογήρανσης, του ερεθισμού των ματιών, της ξηροφθαλμίας, αλλά και πολλών νόσων του αμφιβληστροειδούς.
Τα δύο βασικά χρώματα των φακών των γυαλιών ηλίου είναι το γκρι, το οποίο είναι το πιο δημοφιλές, γιατί δεν αλλοιώνει την αντίληψη των χρωμάτων, και το καφέ, το οποίο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε όσους κάνουν σπορ στο βουνό.
Τα τελευταία χρόνια κατασκευάζονται γυαλιά ηλίου με πολωτικούς φακούς. Οι πολωτικοί φακοί είναι οι πιο κατάλληλοι για οδήγηση.
Από το Νοέμβριο του 2014 έχουμε τους ιδανικούς φακούς για τα γυαλιά ηλίου. Ένας άνθρωπος είναι απόλυτα ασφαλής εάν φορά γυαλιά ηλίου με προστασία τόσο από την υπεριώδη όσο και από το μπλε φως. Μία παγκόσμια καινοτομία στους φακούς των γυαλιών ηλίου από την Ισπανία, οι φακοί CSR SOL, απορροφούν το 100% της υπεριώδους ακτινοβολίας όπως επίσης και το 100% του μπλε φωτός που εκπέμπεται από τον ήλιο.
Η χρήση των φακών αυτών ηλίου UVA + UVB Blocker + Blue Light Blocker προσφέρουν μέγιστη προστασία και τέλεια όραση, γιατί φιλτράρουν ταυτόχρονα το μπλε και το υπεριώδες φως.
Οι άνθρωποι με εκφυλιστικές αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδούς, με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, με γλαύκωμα, με κερατόκωνο και με αλφισμό είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούν γυαλιά ηλίου με ενσωματωμένο φίλτρο για το μπλε φως, ώστε να αποφευχθεί η ταχεία εξέλιξη της νόσου και να βλέπουν με ευκρίνεια.